Utafiti: wanasayansi wanachunguza jinsi saratani 'inavyozaliwa'

Wanasayansi wa Uingereza na Marekani wameungana kutafuta dalili za mapema za ugonjwa wa saratani katika juhudi za kugundua na kutibu kabla ijitokeze.

Wanapanga "kuzalisha" saratani katika maabara ili kubaini muonekano wake "siku ya kwanza".

Hii ni moja wa tafiti zinazopewa kipaumbele na muungano huo wa kimataifa wa wanasaya wanaofanya shughuli za ugunduzi wa mapema wa saratani.

Kufanya kazi pamoja katika mradi huo kunamaanisha watu wanaougua saratani watafaidika zaidi, unasema muungano huo.

Kupiga hatua

Kwa pamoja wanasayansi hao wanalenga kufanya uchunguzi kama vile wa damu, pumzi na kupima mkojo ili kuwabaini wagonjwa walio katika hatari zaidi, kuimarisha mbinu ya ugunduzi wa mapema wa saratani na kuangazia kwa jumla dalili zisizonekana za ugonjwa huo.

Lakini wamekiri kuwa hatua hiyo "ni kama kutafuta sindani gizani" na huenda ikachukua miaka 30.

"Tatizo la msingi ni kwamba hatujawahi kuona jinsi saratani inavyozaliwa katika mwili wa binadamu," anasema Dkt David Crosby, Mkuu wa kitengo cha ugunduzi wa mapema wa magonjwa katika taasisi ya utafiti wa saratani nchini Uingereza.

"Wakati inapogunduliwa, huwa tayari imejiimarisha."

Watafiti kutoka Manchester, kwa mfano wanakuza tishu za matiti ya binadamu kwenye maabara na seli za kinga za synthetic ili kuona ikiwa wanaweza kuona mabadiliko ya mapema kabisa, ambayo yanaweza kusababisha saratani.

Prof Rob Bristow anasema ni sawa na "kuwa na tishu hai inayoishi nje ya mwili wa mgonjwa ".

Ukwili ni kwamba kuna hatari ya utambuzi zaidi a magonjwa, kwa sababu seli zote zilizo chungunzwa mapema zinaweza kubadilika na kuwa chanzo cha saratani.

Kwa hivyo wanasayansi wanazingatia hilo kwa kuangazia zaidi jeni watu walizozaliwa nazo na mazingira waliokulia ilikutathmini hatari inaowakabili linapokuja suala la ugunduzi wa mapema wa ugonjwa wa saratani kwa mtu binafsi.

Ni kupitia njia hiyo wataweza kukabiliana ka ugonjwa huo.

'gharama ya kuzima moto'

Hadi wa leo wanasayansi wanasema, utafiti kuhusu ugunduzi wa mapema wa ugonjwa huo umefanywa kwa kiwango kidogo na kwamba changamoto inayotokana na ukosefu wa kufanyia majaribio matokeo ya utafiti kwa watu wengi imerudisha nyuma juhudi za kufikia tiba kamili.

Dr Crosby anasema ushirikiano huu "utachangia kuleta mabadiliko katika mifumo ya afya na kuondokana na hali ya kukabiliana na saratani ikiwa katika kiwango ambacho gharama ya tiba iko juu na badala yake kubuni mbinu ya ugunduzi wa mapema ambayo pia gharama ya matibabu ni bei nafuu".

Takwimu zinaonesha kuwa 98% ya wagonjwa wa saratani ya matiti huishi kwa miaka mitano au zaidi ikiwa ugonjwa uligunduliwa mapema- katika daraja la kwanza,ikilinganishwa na 26% ya watu wanaogunduliwa kuwa na ugonjwa huo ikiwa katika daraja la nne.



Maoni

Chapisha Maoni

Machapisho maarufu kutoka blogu hii

Umoja wa Ulaya hatimaye wakubaliana kuufufua uchumi wao

Picha
Viongozi wa nchi za Umoja wa Ulaya hatimaye Jumanne asubuhi walifikia makubaliano ya yuro bilioni 750 za kuufufua uchumi wao. Pesa hizi ni za kukabiliana na athari zilizotokana na janga la virusi vya corona. Viongozi hao walioonekana wenye uchovu wamekubaliana bajeti ya yuro trilioni 1.82 pia pamoja na hizo pesa za kufufua uchumi baada ya janga la virusi vya corona. Hatua hii imefikiwa kufuatia majadiliano ya siku nne ya usiku na mchana yaliyojawa na makabiliano na ubishi mkali kuhusiana na pesa na nguvu katika mojawapa ya mkutano wao mrefu zaidi wa kilele kuwahi kushuhudiwa. Hizo bilioni 750 zitatolewa kama mkopo kwa nchi zilizoathirika  vibaya zaidi na janga hilo huku makubaliano yakiafikiwa pia kuhusiana na bajeti hiyo ya miaka saba ya zaidi ya trilioni moja. Mkutano ulitarajiwa kuisha Jumamosi Charles Michel ni mwenyekiti wa mkutano huo wa kilele. "Tumeonyesha imani kwa mustakabali wetu na makubaliano haya yanaonyesha kuwa Ulaya ni nguvu ya vitendo. Tumejadiliana
Endelea kusoma

Urusi kuisadia Uganda kujenga uwezo wake wa nyuklia, ni mataifa gani ya Afrika yanatumia nishati ya nyuklia na kwanini?

Picha
Uganda imesaini makubaliano na Urusi kuisaidia kujenga uwezo wake wa kutumia teknolojia ya nyuklia kwa matumizi ya kutengeneza nishati, dawa na matumizi mengine ya amani. Hatua hii inafuata kusainiwa kwa makubaliano mnamo mei mwaka jana baina ya serikali ya rais Yoweri Museveni na shirika la kitaifa la nyuklia China CNNC, kulisaidia taifa hilo la Afrika mashariki kuendeleza matumizi ya nishati ya nyuklia kwa madhumuni ya amani. Katika ujumbe rasmi wa wizara ya nishati Uganda, makubalinao hayo na Urusi yalisainiwa hapo jana Jumatano huko Vienna kati ya waziri Irene Muloni na naibu mkurugenzi mkuu wa shirika la kitaifa la nishati ya atomiki ROSATOM, Nikolai Spasskiy. Urusi itaisaidia Uganda kujenga miundo mbinu ya nyuklia kwa matumizi katika viwanda sekta ya afya na pia ukulima. "Spasskiy ameeleza uwajibikaji na utayari wa ROSATOM kuisaidia Uganda kuidhinisha matumizi ya amani ya nishati ya nyuklia hususan katika ujenzi wa kinu cha nishati ya nyuklia," taarifa imeeleza. Kwa muj
Endelea kusoma